Penyelidik di Universiti Copenhagen telah menemui beratus-ratus bahan kimia yang berbeza di dalam air paip yang disimpan dalam botol plastik yang boleh digunakan semula. Beberapa bahan ini berpotensi membahayakan kesihatan manusia. Terdapat keperluan untuk meningkatkan peraturan yang lebih baik dan piawaian pembuatan untuk pengilang, menurut ahli-ahli kimia di sebalik kajian itu. Pernahkah anda mengalami rasa air agak pelik selepas ia berada di dalam botol plastik yang boleh digunakan semula untuk seketika? Eksperimen ini membuktikan satu sebab yang kukuh, namun membimbangkan.

Dua ahli kimia dari Universiti Copenhagen telah mengkaji bahan kimia yang dilepaskan ke dalam cecair oleh jenis botol plastik lembut yang boleh diguna semula. Keputusannya agak mengejutkan.

“Kami terkejut dengan sejumlah besar bahan kimia yang kami temui di dalam air selepas 24 jam di dalam botol. Terdapat beratus-ratus bahan di dalam air — termasuk bahan yang tidak pernah ditemui didalam plastik sebelum ini, serta bahan yang berpotensi berbahaya kepada kesihatan.” kata Jan H. Christensen, Profesor Kimia Analisis Alam Sekitar di Jabatan Sains Tumbuhan dan Alam Sekitar Universiti Copenhagen.

‘Endocrine Disruptors’ dan racun serangga

Profesor Christensen dan rakan penyelidik, Selina Tisler mengesan lebih daripada 400 bahan berbeza daripada botol plastik dan lebih 3,500 bahan daripada sabun pencuci pinggan. Sebahagian besar daripada bahan tersebut adalah bahan yang tidak diketahui dan masih belum dikenal pasti oleh penyelidik.

Photo-inisiator adalah antara bahan toksik dalam air yang membimbangkan para penyelidik. Ini diketahui mempunyai kesan yang berpotensi memudaratkan kesihatan dalam organisma, seperti menjadi ‘endocrine disruptors’ dan carcinogen’. Tambahan pula, penyelidik menemui pelbagai jenis pelembut plastik, antioksidan dan agen pelepas yang digunakan dalam pembuatan plastik, serta Diethyltoluamide (DEET), yang biasanya dikenali sebagai bahan aktif dalam semburan racun nyamuk.

Basuh mesin menambah lebih banyak bahan ke dalam air botol

Dalam eksperimen mereka, para penyelidik meniru cara ramai orang menggunakan botol minuman plastik. Orang ramai sering minum air yang telah disimpan dalam botol selama beberapa jam. Para penyelidik meninggalkan air paip biasa dalam kedua-dua botol minuman baru dan terpakai selama 24 jam, sebelum dan selepas dimasuki ke mesin basuh, serta selepas botol dimasukkan ke dalam mesin basuh pinggan mangkuk dan dibilas dengan air paip.

“Apa yang paling banyak dikeluarkan selepas mesin basuh adalah bahan sabun dari permukaan. Kebanyakan bahan kimia yang datang dari botol air itu sendiri kekal selepas mesin basuh dan bilasan tambahan.

Mesin basuh pinggan mangkuk

Dia menekankan bahawa mereka masih belum membuat kesimpulan sama ada air di dalam botol berbahaya kepada kesihatan, kerana pada masa ini mereka hanya mempunyai anggaran kepekatan bahan dan penilaian toksikologi masih belum selesai.

‘Hanya kerana bahan ini berada di dalam air, tidak bermakna air itu beracun dan memberi kesan kepada kita manusia. Tetapi masalahnya ialah, kita hanya tidak tahu. Dan pada dasarnya, ia tidak begitu bagus untuk meminum sisa sabun atau bahan kimia lain,” kata Selina Tisler.

“Mulai sekarang, saya akan menggunakan botol kaca.”

“Kita sangat mengambil berat tentang tahap racun perosak yang rendah dalam air minuman kita. Tetapi apabila kita menuangkan air ke dalam bekas untuk diminum, tanpa ragu-ragu menambah ratusan atau beribu-ribu bahan ke dalam air itu sendiri.
Walaupun kita belum dapat menyatakan sama ada bahan dalam botol boleh guna semula menjejaskan kesihatan kita, saya akan menggunakan botol kaca atau keluli tahan karat berkualiti pada masa hadapan,” kata Jan H. Christensen.

Para penyelidik mengesyaki bahawa pengeluar botol hanya menambah sebahagian kecil bahan yang ditemui dengan sengaja.
Majoriti telah berlaku secara tidak sengaja sama ada semasa proses pengeluaran atau semasa penggunaan, di mana bahan mungkin telah ditukar daripada bahan lain. Ini termasuk kehadiran DEET penghalau nyamuk, di mana penyelidik membuat hipotesis bahawa sebagai salah satu pelembut plastik merosot, ia ditukar kepada DEET.

“Tetapi walaupun bahan yang diketahui yang sengaja ditambah oleh pengilang, hanya sebahagian kecil daripada ketoksikannya telah dikaji. Jadi, sebagai pengguna, anda tidak tahu jika mana-mana bahan lain mempunyai kesan yang memudaratkan kesihatan anda,” kata Selina Tisler.

Terlalu sedikit pengetahuan, terlalu ringan dikawal

Menurut penyelidik hasilnya; kurang pengetahuan dan penguatkuasaan:

“Kajian itu menunjukkan betapa sedikitnya pengetahuan tentang bahan kimia yang dihasilkan daripada produk yang bercampur dengan makanan dan minuman kita. Dan, ini menjadi masalah umum bahawa peraturan pengukuran semasa pengeluaran adalah sangat longgar. Kami sedang mengkaji cara mengawal selia jurusan ini dengan lebih baik,” kata Jan H. Christensen.

Sementara itu, Selina Tisler berharap syarikat mengambil tanggungjawab atas kerelaan mereka sendiri:

“Semoga syarikat yang meletakkan nama mereka pada botol plastik boleh guna semula akan lebih berhati-hati tentang produk yang mereka peroleh daripada pembekal dan memastikan pihak pembekal memberi maklumat lanjut mengenai bahan yang terdapat dalam pengeluaran mereka,”

Hasil kajian diterbitkan dalam jurnal saintifik Journal of Hazardous Materials.

Ringkasan eksperimen

Tiga jenis botol minuman yang berbeza yang terdapat di Denmark telah diuji Dua daripada botol itu diperbuat daripada plastik biodegradasi, menurut pengilang. Botol telah diuji sebelum dan selepas mesin basuh, dan selepas lima bilas tambahan dalam air paip.

Para penyelidik menjalankan apa yang dipanggil pemeriksaan bukan sasaran (NTS) menggunakan kromatografi cecair dan spektrometer jisim, di mana, seperti kaedah tradisional, ia tidak terhad kepada menganalisis bahan yang disyaki hadir, tetapi sebaliknya menyaring untuk semua bahan yang ada.

Kajian sebegini penting demi kelangsungan hidup sihat, lebih-lebih lagi pada zaman moden ini. Adakah hasil dan dapatan daripada kajian eksperimen ini membuat anda tertarik dengan bidang Kimia? Daftar bersama MyCompass dan terokai kebolehan anda.

Sumber: Science Daily